De Wet Bestuur en Toezicht Rechtspersonen (WBTR-2021) heeft lang op zich laten wachten, maar treedt op 1 juli 2021 (eindelijk) in werking. Deze invoering zal ingrijpende gevolgen hebben voor (de positie van bestuurders en toezichthouders van) stichtingen, verenigingen, coöperaties en onderlinge waarborgmaatschappijen. De komende weken bereiden wij u graag voor op de inwerkingtreding van de WBTR door het plaatsen van een aantal korte blogs en het geven van een webinar in de tweede helft van juni a.s. In onze introductie van deze blogreeks bespraken wij dat de WBTR zeven belangrijke elementen bevat. In dit vierde deel van de blogreeks staat het onderwerp ontstentenis of belet centraal.

Begrippen ontstentenis en belet

De begrippen ‘ontstentenis’ en ‘belet’ zijn geen begrippen die dagelijks worden gebruikt. De wet werkt deze begrippen ook niet verder uit.

Van ‘ontstentenis’ is sprake als een bestuurder of toezichthouder zijn functie in het bestuur niet meer vervult en er dus een vacature is ontstaan. De bestuurder of toezichthouder maakt dus geen onderdeel meer uit van het bestuur of toezichthoudend orgaan. Voorbeelden daarvan zijn aftreden, ontslag of overlijden van een bestuurder of toezichthouder.

Van ‘belet’ is sprake wanneer een bestuurder of toezichthouder tijdelijk niet in staat is om zijn functie te vervullen. De bestuurder of toezichthouder maakt nog wel onderdeel uit van het bestuur of toezichthoudend orgaan en is dus (formeel) nog in functie. Voorbeelden hiervan zijn ziekte, schorsing of afwezigheid wegens een andere reden.

Statutaire ontstentenis of beletregeling

Voor naamloze en besloten vennootschappen (NV’s en BV’s) geldt al een wettelijke verplichting om in de statuten te voorzien in een regeling voor gevallen van ontstentenis of belet van een bestuurder. Een dergelijke verplichting voor de NV in geval van ontstentenis of belet van een commissaris ontbreekt nog (die de BV overigens weer wel kent). Bij andere rechtspersonen (de stichtingen, verenigingen, coöperaties en onderlinge waarborgmaatschappijen) ontbreekt echter in het geheel een verplichting tot een statutaire regeling bij ontstentenis of belet van bestuurders en commissarissen. U zal vast ook aanvoelen: het is hoogst tijd voor uniformering.

Met de inwerkingtreding van de WBTR worden de wettelijke regels omtrent (de verplichting tot het voorzien in) een regeling bij ontstentenis of belet dus geüniformeerd en uitgebreid voor alle rechtspersonen. De uniformering en uitbreiding hebben tot gevolg dat ook stichtingen, verenigingen, coöperaties en onderlinge waarborgmaatschappijen verplicht worden tot een statutaire ontstentenis of beletregeling voor alle bestuurders en, indien van toepassing, commissarissen. De statuten kunnen (optioneel) een dergelijke regeling bevatten voor het geval van ontstentenis of belet van een deel van de bestuurders. 

Inwerkingtreding

Bij de eerstvolgende statutenwijziging na inwerkingtreding van de WBTR (1 juli 2021) moeten de statuten van onder meer de stichtingen, verenigingen, coöperaties en onderlinge waarborgmaatschappijen een regeling bevatten voor de gevallen van ontstentenis of belet van alle bestuurders en commissarissen. 

Dit onderdeel kan nog niet in werking treden voor de NV, omdat abusievelijk geen overgangsbepaling is opgenomen in de WBTR. Daarom zal in een separate verzamelwet worden geregeld dat NV’s bij hun eerstvolgende statutenwijziging een ontstentenis of beletregeling voor commissarissen moeten opnemen. Wanneer dit als onderdeel van de verzamelwet in werking treedt, zal deze regeling voor commissarissen van de NV uit de WBTR in werking treden.

Heeft u momenteel al vragen over de WBTR, dan hoeft u natuurlijk niet te wachten tot onze volgende blog of ons webinar. Neem gerust eerder contact met ons op.

Lees hier de voorgaande delen uit de Wet bestuur en toezicht rechtspersonen-reeks

• Wet bestuur en toezicht rechtspersonen - introductie; bestuurders en toezichthouders bereid u voor!
• Wet bestuur en toezicht rechtspersonen - deel 1 (toezicht); bestuurders en toezichthouders bereid u voor!
• Wet bestuur en toezicht rechtspersonen – deel 2 (taakuitoefening); bestuurders en toezichthouders bereid u voor!
• Wet bestuur en toezicht rechtspersonen - deel 3 (meervoudig stemrecht); bestuurders en toezichthouders bereid u voor!