Als werkgever doet u er alles aan om uw werknemers zo vitaal mogelijk te houden. Gelukkige en vitale werknemers verzuimen minder en zijn productiever. Het rookbeleid op het werk is hier een belangrijk onderdeel van. Dit wordt ook door de wetgever onderschreven, want sinds 1 januari 2022 mogen bedrijven afzonderlijke rookruimtes niet meer toestaan. Hiermee vult de werkvloer het rijtje aan van horeca, schoolterreinen en openbare gebouwen (zoals ziekenhuizen, concertzalen en luchthavens) waar het rookverbod al eerder werd opgelegd. In deze blog beantwoorden wij de belangrijkste vragen met betrekking tot roken op de werkvloer.
Ik heb een rookruimte ingericht voor rokende werknemers, mogen zij die nu niet meer gebruiken?
Nee, die mogen zij niet meer gebruiken. Alle rookruimtes in bedrijven moeten sinds 1 januari 2022 gesloten zijn. Sluit u de rookruimte niet en komt er een inspecteur van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) langs voor inspectie, dan kunt u een boete krijgen die kan oplopen tot € 4.500,-.
Mag ik dan buiten een plek maken voor werknemers waar zij beschut kunnen roken?
Dat mag, maar dan alleen op het buitenterrein van uw gebouw. Let er wel op dat zo’n plek volledig buiten het gebouw wordt geplaatst (bijvoorbeeld op een parkeerplaats). U mag geen rookplek maken op binnenplaatsen of onder afdakjes van het gebouw. De NVWA stelt de volgende eisen:
- De voorziening mag niet aan het gebouw grenzen of bevestigd zijn (zoals een afdakje);
- De voorziening mag geen overlast naar binnen geven;
- De voorziening mag geen overlast geven aan personen die het gebouw willen betreden;
- De voorziening heeft geen andere functie waarvoor niet-rokers de voorziening moeten betreden (zoals een fietsenhok).
Ik wil eigenlijk dat er helemaal niet meer wordt gerookt onder werktijd. Kan ik roken onder werktijd verbieden?
Ja, u kunt roken onder werktijd verbieden. U kunt in uw personeelsreglement opnemen dat het onder werktijd niet is toegestaan te roken. Let er wel op dat de wettelijke pauzes niet onder werktijd vallen. Tijdens deze pauzes kunt u uw werknemers dus niet verbieden te gaan roken. Wanneer uw rookverbod ook voor het buitenterrein geldt (denk bijvoorbeeld aan de parkeerplaats), dan zal de medewerker uw terrein moeten verlaten voordat hij of zij mag roken.
Mag een werknemer roken in een auto van de zaak?
Nee, dat mag niet. Omdat alle werknemers recht hebben op een rookvrije werkplek en de auto door u als werkgever ter beschikking wordt gesteld, geldt de auto als werkplek. Dit geldt ook wanneer de auto maar één gebruiker heeft. U kunt zelfs zover gaan dat u roken in dienstkleding of uniform kunt verbieden. Uw werknemers mogen dan – zolang zij hun werkkleding dragen en uw bedrijf vertegenwoordigen – niet roken. U dient dit wel op te nemen in het personeelsreglement.
Wat kan ik doen wanneer mijn werknemer het rookverbod overtreedt?
Omdat het wettelijk niet (meer) is toegestaan op het werk te roken, is het belangrijk het rookverbod op te nemen in uw personeelsreglement. In dit reglement kunt u opnemen wat de sancties zijn bij overtreding van het rookverbod (denk aan een officiële waarschuwing en/of het opleggen van een boete). Of het overtreden van het rookverbod ook kan leiden tot ontslag hangt onder andere af van de stappen die u al heeft ondernomen. Het is dus belangrijk dat zowel voor u als de werknemers de regels rondom het rookverbod (en de bijbehorende sancties) duidelijk zijn.
Is een boete van de NVWA te verhalen op de rokende werknemer?
Wanneer de NVWA uw organisatie een boete oplegt vanwege het overtreden van de Tabakswet, kunt u de boete op de werknemer verhalen wanneer er sprake is van “opzet of bewuste roekeloosheid bij het aanbrengen van schade”. Dit is in de praktijk vaak lastig aan te tonen. Een boete op deze manier verhalen zal dan ook moeilijk worden. Wél is het mogelijk in uw personeelsreglement op te nemen dat uw werknemer een boete kan krijgen bij overtreding van het rookverbod.
Is het echt nodig om het beleid aan te passen en hier geld (en tijd) in te investeren?
Heel eerlijk? Ja, dat is nodig. Door het personeelsreglement aan te passen zorgt u ervoor dat de afspraken binnen uw organisatie duidelijk zijn en kunt u daarnaar verwijzen wanneer uw werknemer in overtreding is. Door de sancties te benoemen, is ook meteen helder welke consequenties verbonden zijn aan de betreffende overtreding. Uiteindelijk heeft zo’n reglement zelfs een financieel voordeel, want u krijgt te maken met een lager ziekteverzuim en hogere productiviteit.
Twijfelt u of uw personeelsreglement nog up-to-date is of weet u niet hoe u het rookverbod kunt implementeren? Wij kijken graag met u mee en kunnen u vertellen of uw huidige personeelsreglement nog volstaat of dat een update noodzakelijk is. Met het rookverbod lijkt het einde van een (ongezond) tijdperk in ieder geval in zicht. Waar vroeger op feesten en partijen de sigaretten in glazen op tafel stonden, gaan de speciaal voor rokers gecreëerde ruimtes van vandaag de dag allemaal in rook op.
