Leren reorganiseren: Wet melding collectief ontslag

Sectie Arbeidsrecht

Sectie Arbeidsrecht

Geplaatst op

3 minuten

In het vorige artikel van de ‘Leren reorganiseren’-reeks is stilgestaan bij de rol van de OR, PVT en PV in een reorganisatietraject. In dit traject kan het zo zijn dat u, naast de OR, PVT of PV, nog andere instanties moet raadplegen. Onder omstandigheden moet u ook een melding van het voornemen tot een reorganisatie doen bij de vakbonden en het UWV. Na deze melding dient u in overleg te treden met de vakbonden. Vandaag zal deze (mogelijke) meldplicht en de gevolgen van het niet-naleven hiervan, worden behandeld.

Wanneer moet u een melding doen bij de vakbonden of het UWV?

In de Wet melding collectief ontslag (hierna: ‘WMCO’) is vastgelegd dat u in bepaalde gevallen een melding moet doen van (het voornemen tot) collectief ontslag. Onder welke voorwaarden u een dergelijke melding moet doen zal hierna worden uiteengezet.

U moet een melding van (het voornemen tot) collectief ontslag doen indien u binnen een periode van drie maanden voornemens bent om twintig of meer werknemers te ontslaan. Deze werknemers dienen zich binnen één werkgebied te bevinden.

Twintig of meer werknemers ontslaan
De eerste stap is om te kijken of u van twintig of meer werknemer afscheid neemt binnen een periode van drie maanden. Let daarbij op dat het ontslagbegrip ruim moet worden uitgelegd. Alle vormen van beëindiging van de arbeidsovereenkomst op het initiatief van de werkgever vallen hieronder. Denk daarbij niet alleen aan de opzegging door de werkgever na toestemming van het UWV, maar ook aan de ontbinding bij de kantonrechter en vaststellingsovereenkomsten (beëindiging met wederzijds goedvinden). Deze vormen van beëindiging van de arbeidsovereenkomst moet u dus ook meetellen. Hier houdt het echter niet op. Ook een ingrijpende eenzijdige wijziging van een belangrijk onderdeel van een arbeidsovereenkomst door de werkgever kan meetellen. Uitgezonderd van het aantal mee te tellen beëindigingen zijn arbeidsovereenkomsten die eindigen in de proeftijd, die van rechtswege eindigen (bepaalde tijd contracten) en die eindigen vanwege persoonsgebonden redenen (zoals disfunctioneren).  

Werkgebieden
De vervolgstap is om te bekijken in welk werkgebied de werknemers werkzaam zijn van wie u afscheid neemt. Hiervoor moet u kijken naar de in de Ontslagregeling onderverdeelde werkgebieden. Dit zijn er zes:

  1. Friesland, Groningen en Drenthe;
  2. Overijssel en Gelderland;
  3. Noord-Brabant en Limburg;
  4. Zuid-Holland en Zeeland;
  5. Flevoland en Utrecht;
  6. Noord-Holland.

Als u beide stappen heeft gezet en tot de conclusie komt dat u minimaal twintig werknemers binnen een periode van drie maanden in een werkgebied gaat ontslaan, dan is de WMCO van toepassing. Hierdoor heeft u een meldplicht bij de vakbonden en het UWV. Let op: ook als u niet aan de hiervoor genoemde voorwaarden voldoet, kan u op grond van een cao alsnog een meldplicht bij de vakbonden hebben.

Melding vakbond en UWV

U moet een melding bij de vakbonden en het UWV doen. Let op: dit houdt meer in dan slechts een simpele melding. U moet de vakbonden daadwerkelijk schriftelijk informeren en raadplegen. Met de vakbonden kan onderzocht worden of de collectieve ontslagen kunnen worden voorkomen of in minder grote aantallen kunnen worden doorgevoerd. U gaat hierover vervolgens in overleg met de vakbonden. De mogelijkheden om de gevolgen van de reorganisatie voor werknemers te verzachten, maakt onderdeel uit van dit overleg. Dit overleg kan uitmonden in een sociaal plan, waarover wij u in ons volgende artikel zullen informeren.

Voor dit raadplegingstraject is het van belang dat de vakbonden over voldoende informatie beschikken. U zult de vakbonden daarom moeten voorzien van de nodige informatie, waarbij u kunt denken aan de redenen van het collectief ontslag, informatie over het aantal arbeidsovereenkomsten dat u wil beëindigen en wanneer u dat wil doen.

Naast de melding bij de vakbonden moet u ook een melding doen bij het UWV.

Wachttijd

Nadat u bij beide instanties de melding heeft gedaan, geldt een wachttijd van één maand voordat u kunt overgaan tot beëindiging van een arbeidsovereenkomst. Deze wachttijd is niet van toepassing indien de vakbonden:

  • verklaren dat zij een melding hebben gekregen en dat zij zich kunnen vinden in het ontslag;
  • niet binnen een periode van twee weken reageren op een melding;
  • schriftelijk aangeven af te zien van de raadpleging.

Om de doorloop van het reorganisatietraject te bewaken, is het aan te raden om de vakbonden tijdig te verzoeken een verklaring af te geven waarin staat dat zij zich kunnen vinden in het ontslag. Na deze verklaring kunt u namelijk door met uw reorganisatietraject.

Gevolgen niet-naleven regels WMCO

Als u de regels uit de WMCO niet naleeft, kan dit grote gevolgen hebben. Vaststellingsovereenkomsten en eenzijdige opzeggingen van de arbeidsovereenkomst kunnen in dat geval vernietigd worden. Dit betekent dat het ontslag kan worden teruggedraaid, de werknemer nog steeds bij u in dienst is en een loonvordering bij u kan indienen. Opzeggingen na toestemming van het UWV (en ontbinding via de kantonrechter) zijn van deze vernietigingsmogelijkheid uitgezonderd. Het UWV moet namelijk toetsen of u de meldplicht heeft nageleefd. In beginsel zal het UWV geen toestemming verlenen als u niet aan de meldplicht heeft voldaan. Als het UWV dit nalaat, is dit in uw voordeel. Let daarbij wel op dat een werknemer de kantonrechter alsnog kan verzoeken om de arbeidsovereenkomst te herstellen. In plaats van herstel van de arbeidsovereenkomst kan een werknemer ook een billijke vergoeding vragen.

Tip

Om de bemoeienis van de vakbonden buiten de deur te houden, kunt u overwegen een reorganisatie gefaseerd door te voeren. Als u namelijk iedere drie maanden minder dan twintig arbeidsovereenkomsten beëindigd, voldoet u niet aan de voorwaarden van de WMCO en heeft u geen meldplicht. Let er daarbij wel op dat u mogelijk op grond van de CAO alsnog een meldplicht heeft.

Heeft u nog vragen over de meldplicht of kunnen wij u hierbij van dienst zijn? Neem dan gerust contact met ons op via het telefoonnummer: 0344 677 188 of via het e-mailadres: info@bierman.nl.

Artikelenreeks 'Leren reorganiseren'
Volgende week (13 oktober 2020) zal het vijfde artikel in de ‘Leren reorganiseren’-reeks verschijnen, waarin wij u bijpraten over het sociaal plan.

Het re-integratietraject: verplichtingen van de werkgever

Gerelateerd bericht:

Het re-integratietraject: verplichtingen van de werkgever