Stel, u zit in een restaurant en hebt zin in een droge witte wijn. Dan is het niet handig om een Riesling te bestellen. De meeste Riesling wijnen zijn immers zoet. De bediening serveert, conform uw bestelling, een zoete Riesling. Hoewel u zin had in een droge witte wijn, heeft u dit bij het bestellen niet aangegeven. Is er dan sprake van een gebrek? Kunt u de fles terugsturen?
Hoewel het bovenstaande voorbeeld misschien wat overdreven is, vormt het wel een kapstok voor de vraag wat conformiteit nu is. Conformiteit is kort gezegd de vraag “of de zaak of dienst beantwoordt aan de overeenkomst”. Is het wat u had verwacht? En wat mocht u verwachten?
Verhouding tussen mededelingsplicht en onderzoeksplicht
Een verkoper moet rekening houden met het normale gebruik van de zaak en eventuele door de koper medegedeelde bijzondere gebruiken. De koper mag de eigenschappen verwachten waaraan hij niet had hoeven twijfelen. Verkoper heeft een mededelingsplicht en koper een onderzoeksplicht. De mededelingsplicht van verkoper gaat voor op de onderzoeksplicht van koper, maar wordt wel gestuurd door de vragen van koper.
Ook is deze mededelingsplicht mede-afhankelijk van de deskundigheid van partijen en de prijs. Als we kijken naar het voorbeeld, dan had een sommelier in een luxe restaurant waarschijnlijk doorgevraagd en een andere fles aangeraden, terwijl iemand met weinig horecaervaring zonder vragen misschien wel een fles Riesling op tafel had gezet. En hoe zit het met uw onderzoeksplicht als u de wijn bestelt via een webshop?
Hoe pas ik mijn onderzoeksplicht toe?
Helaas is er niet één antwoord. Zoals altijd hangt het antwoord af van de ‘feiten en omstandigheden van het geval’. Bij de aankoop van een zaak of het afnemen van een dienst is het daarom aan te raden om uit te gaan van uw behoefte en niet van een specifiek product of merk.
Voorbeeldvragen zijn:
- Waarvoor wil ik de zaak gebruiken?
- Wie gaan gebruik maken van de zaak?
- Welke opleiding is er nodig om de zaak te gebruiken?
- Welke eigenschappen moet de zaak hebben?
- Welke bijzondere eigenschappen moet de zaak hebben? Heb ik deze benoemd?
- Hoe lang wil ik ervan gebruikmaken?
- Hoelang duurt de garantie?
- Wat dekt de garantie?
- Hoeveel mag de aanschaf kosten?
- Hoeveel mag het onderhoud kosten?
- Welke risico’s zijn er ?
Een voorbeeld: bij de aankoop van een bedrijfswagen wilt u niet per se een Renault Master of Volkswagen Transporter, maar een bedrijfswagen met zitplaatsen voor 3 personen, een motor die in de milieuzone van Arnhem mag, niet hoger dan 2,4 meter is, genoeg bergruimte voor het opslaan van gereedschap heeft, producten van langer dan 2 meter kan vervoeren, een maximaal toelaatbaar gewicht van 3300kg heeft en een asdruk van niet hoger dan 2 ton. Wanneer u deze vereisten vooraf deelt met de verkoper – het liefst schriftelijk - en de ‘zaak’ (oftewel bedrijfswagen) niet voldoet aan een van deze vereisten, dan is het voor u als koper eenvoudig vast te stellen dat de zaak niet voldoet aan de verwachting. Oftewel, er is sprake van non-conformiteit.
Hoe pas ik mijn mededelingsplicht toe?
Andersom helpt dit natuurlijk ook de verkoper. Als verkoper moet je de eigenschappen van de zaak toelichten en daarbij vragen naar (bijzondere) eigenschappen die voor koper van belang zijn. Stel de koper had achteraf toch liever een bedrijfswagen met zitplaatsen voor 4 personen gehad, dan had de verkoper, als hij had doorgevraagd, dit kunnen voorzien. Nu is de koper te laat en baalt de verkoper omdat de koper misschien niet meer terugkomt.
Bovenstaande vragen zijn niet alleen relevant bij het kopen van een fles wijn of bij de aanschaf van een bedrijfswagen, maar bijvoorbeeld ook voor de aankoop van een bedrijfspand of de implementatie van een IT-systeem.
Heeft u hulp nodig bij het opstellen of controleren van een koopovereenkomst? Neem dan contact op met één van onze specialisten. Ook als de verwachtingen uit de overeenkomst niet worden waargemaakt, kunnen wij – samen met u – de mogelijkheden verkennen.
PS Is de fles wijn niet uw smaak, dan is dit geen gebrek in de overeenkomst en mag u hem niet terugsturen.
