%20Thielen.jpeg)
Is het mogelijk om een pandrecht te vestigen op een assurantieportefeuille van een verzekeringstussenpersoon? ‘Nee’, aldus de Hoge Raad. En dat is groot nieuws voor zowel banken als curatoren, want de assurantieportefeuille is doorgaans het meest waardevolle actief van een assurantietussenpersoon en wordt vaak aan de financierende bank verpand.
In een faillissement dat door mij als curator werd behandeld, heb ik het bestaan van zo’n pandrecht bestreden. En met succes, want op vrijdag 6 december 2019 heeft de Hoge Raad zich uitgesproken en gesteld dat een verzekeringsportefeuille in goederenrechtelijke zin niet overdraagbaar is en om die reden dus ook niet verpandbaar.
Wat valt er onder een assurantieportefeuille?
Onder een assurantieportefeuille vallen de samenwerkingsovereenkomsten die een assurantietussenpersoon heeft gesloten met verzekeraars en de overeenkomsten die hij heeft gesloten met zijn cliënten. Ook de goodwill die bestaat uit de verwachting dat cliënten in de toekomst verzekeringsovereenkomsten willen sluiten via deze assurantietussenpersoon, valt onder een assurantieportefeuille.
Hoge Raad
De Hoge Raad heeft geoordeeld dat een samenstel van overeenkomsten en goodwill niet kan worden gezien als een individuele zaak of een individueel vermogensrecht, ook al wordt het in het economisch verkeer als een eenheid beschouwd. Daarmee is het dus geen “goed” in de zin van ons Burgerlijk Wetboek (art. 3.1 BW) dat vatbaar zou zijn voor overdracht of verpanding.
Met deze uitspraak van de Hoge Raad is een belangrijke vraag beantwoord, die veel rechtsgeleerden verdeeld hield. Voor ons curatoren en de insolventiepraktijk is er ook weer een stukje (rechts)zekerheid gecreëerd. De financieringspraktijk wordt wel voor problemen gesteld. Assurantietussenpersonen kunnen hun financiers vaak niet meer dan hun portefeuille als zekerheid aanbieden. Ook makelaars in vastgoed hebben vaak niet veel meer dan een dergelijke portefeuille. Het is dus afwachten hoe de financieringspraktijk hierop zal reageren.
