Scheiden met een eigen bedrijf: waar begin ik?

Een scheiding is een emotionele gebeurtenis met ingrijpende gevolgen. Wanneer u uit elkaar gaat moet er veel geregeld worden. Denk aan de vermogensrechtelijke afwikkeling van uw huwelijk, een zorgregeling voor de kinderen of afspraken over alimentatie. Ook speelt vaak de vraag: ‘is mediation een optie? Waar moet u opletten en welke stappen doorloopt u als u als ondernemer wilt scheiden?' Wij helpen u op weg.

Plan een adviesgesprek

Heeft u een eigen bedrijf en overweegt u een scheiding? Plan dan een adviesgesprek met een gespecialiseerde familierechtadvocaat of mediator, eventueel in combinatie met uw accountant of boekhouder. In dit gesprek kan de huidige situatie in kaart worden gebracht. Dit is belangrijk om te kunnen beoordelen wat de gevolgen van de echtscheiding zijn voor uw privésituatie én uw onderneming (en de voortzetting daarvan).

Huwelijkse voorwaarden of gemeenschap van goederen

Belangrijk zijn de voorwaarden waarop u bent getrouwd. Zorg dat u deze meeneemt naar een gesprek. Zijn er huwelijkse voorwaarden, dan kan aan de hand daarvan beoordeeld worden in hoeverre het bedrijf onderdeel uitmaakt van het te verdelen of te verrekenen vermogen. Ben u in gemeenschap van goederen getrouwd, dan zal de waarde van de (aandelen in de) onderneming in veel gevallen verdeeld moeten worden.

Rechtsvorm van uw onderneming

Ook de rechtsvorm van de onderneming speelt bij de scheiding een rol; is dit een eenmanszaak, een B.V. of bijvoorbeeld een v.o.f. en is het verstandig om deze vorm in de toekomst ongewijzigd te laten? Mogelijk participeert u samen met uw echtgenoot in het bedrijf of staat hij of zij op de loonlijst en wilt u dat na de echtscheiding niet ongewijzigd voortzetten. Uw opties zullen tijdens het eerste adviesgesprek aan de orde komen. Op basis van uw specifieke situatie als ondernemer en uw toekomstplannen voor het bedrijf, kan een strategie worden bepaald.

Wat kiest u: een scheidingsmediator of ieder een eigen advocaat?

Als een huwelijk of samenleving eindigt in een scheiding, moet er vaak veel geregeld worden. Denk hierbij aan onderstaande onderwerpen. Wij vinden het belangrijk om mee te geven dat u deze onderdelen en bijbehorende documenten en overeenkomsten niet alleen hoeft in te vullen. Uw mediator of advocaat treedt in dit traject op als ‘projectmanager’ en begeleidt u tijdens het hele traject. Stapsgewijs komen de onderdelen aan bod. Deze worden in verschillende afspraken besproken en ingevuld.

Echtscheiding uitspreken door de rechter

Om het huwelijk te ontbinden, moet de rechter de echtscheiding uitspreken. Daarvoor is nodig dat een van beiden stelt dat het huwelijk duurzaam is ontwricht. De rechter toetst dat niet inhoudelijk.

Afspraken maken rondom kinderen

Wanneer u gaat scheiden en een kind/kinderen heeft, moet u afspraken maken over de zorg voor hen. Die afspraken moeten worden vastgelegd in een ouderschapsplan. Daarin staat in ieder geval bij welke ouder de kinderen hun hoofdverblijf hebben, hoe het gezag en de zorg voor de kinderen tussen de ouders wordt verdeeld (wanneer zijn de kinderen bij welke ouder), de wijze waarop de ouders elkaar informeren over belangrijke zaken over de kinderen en de verdeling van de kosten voor de kinderen.

Verdelen en verrekenen van vermogen

Zijn er huwelijkse voorwaarden, dan vormen deze de basis voor de afspraken over de verdeling en verrekening van het aanwezige vermogen. Eerst moet worden vastgesteld welk vermogen moet worden verdeeld of verrekend. Mogelijk valt ook de onderneming daaronder. De waarde van de vermogensbestanddelen zal vervolgens moeten worden vastgesteld. Zo ook de waarde van de (aandelen in de) onderneming. Daarna kan worden bekeken wie welke bestanddelen wil toegedeeld krijgen of voortzetten.

Soms hoeft de waarde van de onderneming niet te worden verdeeld of verrekend, maar staat er in de huwelijkse voorwaarden een periodiek verrekenbeding waardoor er wel moet worden afgerekend over de eventuele opgepotte winsten. Dat kan een onaangename verrassing zijn, indien u in de veronderstelling was met de huwelijkse voorwaarden uw bedrijf volledig te hebben afgeschermd. Uitgangspunt is echter dat de verdeling en verrekening zo gebeurt, dat het voor de ondernemer na de scheiding mogelijk blijft het bedrijf voort te zetten.

Partneralimentatie

Na een (echt)scheiding verandert de financiële situatie van de ex-partners. Ieder wordt nu geacht financieel op eigen benen te staan. Dat lukt niet altijd direct. In die gevallen kan de rechter bij een echtscheiding, of op een later moment, beslissen dat de ene ex-echtgenoot alimentatie aan de ander dient te betalen. Voorwaarde is dat één van beiden na huwelijk

1. onvoldoende inkomsten heeft en
2. deze ook niet in redelijkheid kan verwerven.

Daarnaast dient de andere echtgenoot draagkracht te hebben om een bijdrage te voldoen. Behoefte en draagkracht zijn dus noodzakelijk voor het kunnen opleggen van een alimentatieverplichting. Naast behoefte en draagkracht kunnen ook niet-financiële factoren een rol spelen bij partneralimentatie. Ook kunnen andere aspecten een rol spelen.

Pensioen

Op grond van de Wet verevening pensioenrechten bij scheiding (wet VPS) geldt dat het tijdens huwelijk opgebouwde pensioen bij helfte dient te worden gedeeld. Wanneer u in uw huwelijkse voorwaarden een andere afspraak overeengekomen bent, is die afspraak van belang voor de vraag wat er bij echtscheiding met het opgebouwde pensioen dient te gebeuren. Meer over pensioen en de DGA leest u in ons stappenplan: scheiden en een eigen zaak.

Fiscale check

In alle gevallen is het goed om te maken afspraken of verzoeken die bij de rechtbank worden gedaan, te laten checken op de fiscale gevolgen. Vraag eventueel uw familierechtadvocaat of mediator naar een kundig specialist.

Juridische procedure

Bij een mediation traject

Wanneer u na een mediationtraject gezamenlijk tot afspraken bent gekomen, dan worden deze door de advocaat-scheidingsmediator vastgelegd in een echtscheidingsconvenant (en/of een ouderschapsplan). Na indiening van een gemeenschappelijk verzoekschrift bij de rechtbank, wordt de echtscheiding uitgesproken en worden de gemaakte afspraken bekrachtigd. Omdat de juridische procedure na een succesvol mediationtraject slechts ‘administratief’ is, vindt er geen zitting plaats.

Procederen met een eigen advocaat

Wanneer u niet in onderling overleg tot afspraken bent gekomen, dan moet er een oordeel worden gegeven door de rechter. Er vindt in dat geval een inhoudelijke procedure plaats. De advocaat van de verzoekende partij dient dan een verzoekschrift in bij de rechtbank. De advocaat van de verwerende partij dient vervolgens een verweerschrift in. In dit processtuk wordt gereageerd op de gedane verzoeken. Ook kunnen er eigen verzoeken worden gedaan. Wanneer dit het geval is, mag de andere partij daar schriftelijk op reageren. Vervolgens vindt er een zitting plaats.

Na een administratieve of inhoudelijke procedure volgt een uitspraak. Nadat deze uitspraak is ingeschreven bij de gemeente waar u gehuwd bent, bent u gescheiden. Nu dient u uitvoering te geven aan de gemaakte afspraken of dient hetgeen door de rechtbank is bepaald te worden nageleefd. Dit kan inhouden dat de (helft van de) woning en/of aandelen in een B.V. bij de notaris dienen te worden geleverd. Ook kan het zijn dat er alimentatie moet worden betaald.

Lees onze blogs over scheiden met een eigen onderneming