Update UBO-register: livegang voorzien op 27 september a.s.

Op 3 juli 2020 hebben de minister van Justitie en Veiligheid en de minister van Financiën een tweede voortgangsrapportage over 'het plan van aanpak witwassen van 30 juni 2019' aan de (Voorzitter van de) Tweede Kamer verstuurd. In die rapportage is onder meer vermeld dat een aantal wetgevingstrajecten zijn afgerond. De Implementatiewet registratie uiteindelijk belanghebbenden (UBO's) van vennootschappen en andere juridische entiteiten is daar één van. Na inwerkingtreding van deze wet, zal een openbaar UBO-register van kracht worden. Gelet op de coronapandemie en een zorgvuldige IT-voorbereiding, is de livegang van dit register voorzien op 27 september a.s. 

In dit artikel zet ik de contouren van het UBO-register nog eens kort voor u op een rij. 

Aanloop

Op grond van Europese regelgeving (de vierde en vijfde Anti-witwasrichtlijn) zijn de EU-lidstaten verplicht om een zogenaamd UBO-register in te stellen. Het doel van dit UBO-register is het tegengaan van financieel-economische criminaliteit, zoals witwassen van geld en terrorismefinanciering. Door het (invoeren van het) UBO-register wordt transparanter gemaakt wie er binnen een organisatie die in Nederland is opgericht aan de touwtjes trekt. Op deze manier kunnen criminelen hun identiteit niet meer verschuilen achter een juridische structuur. Door de openbaarheid van bepaalde informatie over de UBO kunnen partijen beter geïnformeerd besluiten of en met wie zij zaken (willen) doen.  

Op 3 april 2019 is het (Implementatie-)wetsvoorstel 'Registratie uiteindelijk belanghebbenden van vennootschappen en juridische entiteiten' bij de Tweede Kamer ingediend. De Tweede Kamer heeft dit wetsvoorstel op 10 december 2019 aangenomen. Op 23 juni 2020 heeft ook de Eerste Kamer dit wetsvoorstel aangenomen. Het (Implementatie-)wetsvoorstel wijzigt onder meer de Handelsregisterwet en de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft). Zoals aangegeven, zal met de Implementatiewet het openbaar UBO-register van kracht worden. Zoals het nu naar uitziet, zal dit register op 27 september a.s. live gaan. 

UBO-register

In het UBO-register zal bepaalde informatie over de UBO van een juridische entiteit worden opgenomen.

Het UBO-register zal onderdeel worden van het handelsregister. De Kamer van Koophandel zal dus optreden als beheerder. Iedereen kan tegen betaling van een vergoeding de gegevens van de organisatie en haar UBO('s) raadplegen.  

Begrip UBO

Het begrip UBO is een Engelse term. Deze term staat voor 'Ultimate Beneficial Owner'. In het Nederlands ook wel de uiteindelijke belanghebbende van een organisatie. 

Een UBO is de natuurlijk persoon die de uiteindelijke eigenaar van of zeggenschap heeft over een vennootschap of andere entiteit. Daaronder wordt bijvoorbeeld verstaan een persoon die: 

• (in)direct meer dan 25% van de aandelen, stemrechten of eigendomsbelang houdt; en/of 
• feitelijke zeggenschap over die entiteit uitoefent.  

Uit deze criteria volgt logischerwijs dat er meer dan één UBO kan zijn. Indien er geen UBO kan worden aangewezen, dan dient een zogenaamde pseudo-UBO in het UBO-register te worden ingeschreven. Dit is het hoger leidinggevend personeel van de betreffende entiteit. Bijvoorbeeld de directie dan wel de beherend vennoten. 

Registratieplicht

De volgende rechtsvormen worden verplicht om de UBO te registreren in het UBO-register: 

• de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid;
• de (niet-beursgenoteerde) naamloze vennootschap; 
• de maatschap; 
• de vennootschap onder firma; 
• de commanditaire vennootschap; 
• de stichting;
• de vereniging met volledige rechtsbevoegdheid en zonder rechtsbevoegdheid die een onderneming drijft; 
• de coöperatie; 
• de onderlinge waarborgmaatschappij; 
• de rederij; 
• de Europese naamloze vennootschap; 
• de Europese coöperatieve vennootschap; 
• het Europees economisch samenwerkingsverband. 

Beursgenoteerde vennootschappen (en hun 100% dochtervennootschappen), eenmanszaken, publiekrechtelijke rechtspersonen, verenigingen zonder volledige rechtsbevoegdheid die geen onderneming drijven, vereniging van eigenaren en enkele historische rechtspersonen hebben geen UBO-registratieplicht. De (pseudo-)UBO's van buitenlandse ondernemingen (ongeacht of zij een onderneming in Nederland drijven en staan ingeschreven in het handelsregister) worden evenmin opgenomen in het UBO-register. 

(Openbaarheid) Informatie

De volgende gegevens van de (pseudo-)UBO moeten worden ingeschreven: 

1. (voor- en achter-)naam, geboortemaand-  en jaar, nationaliteit, woonplaats en de aard en omvang van het economische belang van de UBO; 
2. burgerservicenummer of fiscaal nummer, geboortedag, geboorteplaats- en land, woonadres, afschrift van een geldig identiteitsdocument en afschrift van document(en) waaruit de aard en omvang van het economisch belang blijk(t)(en). 

De gegevens die onder punt 1 zijn vermeld, zijn openbaar en dus voor iedereen toegankelijk. In bepaalde uitzonderlijke omstandigheden is het mogelijk om afscherming van deze openbare gegevens te verzoeken bij de Kamer van Koophandel. Kort gezegd gaat het dan om een UBO die minderjarig is, onder curatele of bewind staat of door de overheid wordt beveiligd. 

De onder punt 2 genoemde gegevens kunnen alleen door de daartoe bevoegde autoriteiten en de Financiële Inlichtingen Eenheid worden ingezien. Het UBO-register zou daarmee voldoen aan de Algemene Verordening Gegevensbescherming.  

Voormelde entiteiten zijn gehouden om te zorgen dat deze informatie te allen tijde juist en volledig is ingeschreven in het handelsregister. Dit is in principe eenmalig (bij inschrijving), tenzij de (pseudo-)UBO wijzigt. Die wijziging moet ook worden doorgevoerd. Deze verplichting komt te liggen bij ieder van de bestuurders of degene aan wie de onderneming toebehoort. Op de niet-naleving van de verplichtingen staan zowel bestuursrechtelijke als strafrechtelijke scanties. 

Tijdspad

De (pseudo-)UBO's van nieuwe entiteiten moeten met ingang van de inwerkingtreding van het UBO-register worden ingeschreven. De entiteiten die al bestaan op het moment dat het UBO-register in werking treedt, hebben 18 maanden de tijd om hun UBO's in te schrijven. Het is dus verstandig om tijdig te (laten) inventariseren wie de (pseudo-)UBO van uw organisatie is en daarvan de benodigde informatie te verzamelen. Dit kan in sommige gevallen best nog wel wat werk om handen hebben. Zeker in groter groeps- of concernverband. Mocht u daarbij hulp nodig hebben, dan kunt u natuurlijk altijd contact met ons opnemen.