%20Hamidy.jpeg)
Een onderneming (BV of NV) die geen activiteiten meer ontplooit, kan worden beëindigd. De wet biedt hier verschillende mogelijkheden voor. Een van die mogelijkheden is de zogeheten ‘turboliquidatie’. Een turboliquidatie is een relatief eenvoudige, snelle en goedkope manier om een onderneming te beëindigen (hierna: ontbinden). De keerzijde is wel dat misbruik op de loer ligt. Zo hebben crediteuren na een turboliquidatie vaak slechts het nakijken. Er is niets waar zij zich nog op kunnen verhalen en er is niemand meer om verantwoording aan af te leggen. Daarom kondigde de minister voor Rechtsbescherming op 7 oktober 2019 een wetsvoorstel aan die schuldeisers beoogd te beschermen bij een turboliquidatie. Het wetsvoorstel wordt dit jaar ter consultatie aangeboden en heeft grote gevolgen voor de turboliquidatie zoals wij die nu kennen.
In dit blog ga ik in op de huidige praktijk en de risico’s van de turboliquidatie. Vervolgens bespreek ik de toekomstige praktijk door middel van het wetsvoorstel dat waarborgen beoogd aan te brengen tegen misbruik.
Turboliquidatie: hoe is het nu geregeld?
Wat is turboliquidatie?
Om deze vraag te beantwoorden, moeten we eerst de ‘gewone’ liquidatie bespreken. Kort gezegd kan een onderneming worden ontbonden door middel van een ontbindingsbesluit dat wordt genomen door de algemene vergadering van aandeelhouders (bij een NV of BV). Indien er nog baten (te verwachten) zijn, wordt een vereffenaar aangesteld en treedt een formele vereffeningsfase in. Door een vereffenaar worden de lopende verplichtingen van de onderneming afgehandeld.
De wet stelt een aantal formele eisen aan deze vereffening, zoals:
- De aanstelling van een vereffenaar (de vereffenaar dient dan ook te worden ingeschreven in het handelsregister bij de Kamer van Koophandel).
- De vereffenaar dient openbaar rekening en verantwoording af te leggen.
Pas na afronding van de vereffening, houdt de onderneming op te bestaan. Mocht tijdens de vereffening blijken dat de schulden de baten overtreffen, dan is de vereffenaar verplicht om een faillissement aan te vragen.
In tegenstelling tot de ‘gewone’ liquidatie, kent de turboliquidatie voornoemde formaliteiten niet. Deze formaliteiten zijn niet van toepassing als baten op het tijdstip van de ontbinding ontbreken en er ook geen baten meer te verwachten zijn. Een vereffeningstermijn na ontbinding ontbreekt en ook de aanstelling van een vereffenaar blijft achterwege. Er is immers niets te vereffenen. Het moment van ontbinding valt in dat geval direct samen met het moment waarop de onderneming ophoudt te bestaan.
De wet stelt bij de toepassing van de turboliquidatie geen nadere eisen aan de verantwoording over het ontbreken van baten of de aan- of afwezigheid van schulden. Het bestuur doet enkel opgave bij de Kamer van Koophandel van het feit dat de onderneming is opgehouden te bestaan en verzoekt om uitschrijving uit het handelsregister.
Wat zijn de risico’s van een turboliquidatie?
Het gemak waarmee een onderneming kan worden ontbonden, vergroot het risico op benadeling en misbruik. Een schuldeiser die wordt geconfronteerd met een ontbinding van de onderneming van zijn debiteur, staat vaak met lege handen. Hij heeft geen verhaalsmogelijkheden en heeft nauwelijks mogelijkheden om onderzoek te doen naar het verdwijnen van alle baten. Zijn mogelijkheden om de ontbinding ongedaan te maken en alsnog een vereffenaar aangesteld te krijgen, zijn beperkt en gaan gepaard met een lastige bewijsopdracht. Hij moet namelijk aannemelijk maken dat er wél baten zijn, hetgeen in de praktijk erg lastig blijkt.
Hoewel een bestuurder aansprakelijk gesteld kan worden bij misbruik van de turboliquidatie, levert dit niet echt een rem op. Door het ontbreken van financiële verantwoordingsinformatie, kan misbruik namelijk gemakkelijk onopgemerkt blijven. Bovendien geldt ook hier dat de schuldeiser moet stellen - en zo nodig bewijzen - dat hij schade heeft geleden door de onrechtmatige turboliquidatie.
De toekomst van de turboliquidatie
Voor de minister van Rechtsbescherming waren de hiervoor besproken nadelen en risico’s aanleiding om (in dit systeem) waarborgen in te bouwen, om zo de schuldeiser te kunnen beschermen. Het wetsvoorstel is nog in aanbouw en wordt dit jaar ter consultatie aangeboden. De hoofdlijnen van het wetsvoorstel zijn echter al bekend gemaakt en komen kortweg hierop neer.
Indien een turboliquidatie wordt toegepast met achterlating van schulden, moet aan bepaalde transparantievoorwaarden worden voldaan. De belangrijkste transparantievoorwaarde is de verplichting van het bestuur van de onderneming tot het opstellen en deponeren van een slotbalans. Daarbij hoort ook een bestuursverklaring die motiveert waarom baten ontbreken. Door deze verantwoordingsverplichting wordt gewaarborgd dat schuldeisers ook kennis kunnen nemen van de achtergronden van een turboliquidatie. Hierdoor beschikken zij over meer informatie waarmee eventueel nog een eigen onderzoek kan worden ingesteld.
Mijn verwachting is dat een bestuur vanwege deze verantwoordingsplicht minder snel zal kiezen voor de turboliquidatie. Het zal echter nog wel even duren voordat het wetsvoorstel door het parlement wordt aangenomen. Tot die tijd is de huidige praktijk leidend.
Heeft u vragen over het beëindigen van uw onderneming en de verschillende mogelijkheden? Neem dan gerust contact met mij op.
