Net als in december 2007 zijn particulieren en ondernemers afgelopen maandag geconfronteerd met een stroomstoring doordat een helikopter van het Ministerie van Defensie een hoogspanningskabel heeft beschadigd. Nu is de vraag: wie is verantwoordelijk voor de schade?
De eerste stappen van de benadeelden richten zich vaak op de leverancier van de stroom, de netwerkbeheerder en de verzekeringsmaatschappij. De stroomleverancier sluit in zijn algemene voorwaarden echter meestal uit dat hij aansprakelijk is voor deze schades. Ook netwerkbeheerders hebben in hun algemene voorwaarden vaak aansprakelijkheid beperkt en uitgesloten voor storingen die niet aan hen zijn toe te rekenen. Op dit moment onderzoekt netwerkbeheerder Liander of gedupeerden recht hebben op de zogenaamde "compensatieregeling". In het merendeel van de polissen sluit de verzekeringsmaatschappij echter de schade uit die veroorzaakt is door calamiteiten zoals in deze situatie. Vergoeding van de schade via de netwerkbeheerder of de verzekeraar is dan ook meestal niet mogelijk.
Feit is natuurlijk dat het Ministerie van Defensie de veroorzaker is van de geleden schade. Het schadetoebrengende feit, het met een helikopter beschadigen van de kabel, is eenvoudigweg een fout die aan het Ministerie kan worden toegerekend. Het is inmiddels al de tweede keer(!) in een relatief korte periode dat zich zo’n calamiteit in het Rivierengebied voordoet. Heeft Defensie dan niets van het vorige ongeval geleerd?
Het Ministerie dient op grond van een zogenaamde "onrechtmatige overheidsdaad" aansprakelijk te worden gesteld. De overheid treedt, net als iedere burger binnen onze samenleving, op als een deelnemer aan het maatschappelijk verkeer. In dit kader is de wet, en meer specifiek artikel 6:162 BW (onrechtmatige daad), van toepassing op het handelen van de overheid.
De onrechtmatige daad moet aan het Ministerie toegerekend kunnen worden. Met andere woorden: de gedraging moet te wijten zijn aan de schuld van het Ministerie dan wel aan een oorzaak die aan het Ministerie is toe te rekenen.
In het verleden (1958!) heeft de Hoge Raad al een uitspraak in een soortgelijke kwestie gedaan. In dat geval werd ook een hoogspanningsleiding stuk gevlogen door een militair vliegtuig. De Staat werd niet alleen aansprakelijk gesteld voor de schade van de eigenaar van de hoogspanningsleiding, maar ook voor de schade bij afnemers van de stroom. In meerdere latere uitspraken van de Hoge Raad is beslist dat in soortgelijke gevallen degene die de onrechtmatige daad pleegt, niet alleen aansprakelijk is voor de directe schade, in dit geval de beschadigde hoogspanningsleiding, maar ook voor de verdere schade, namelijk die is geleden door ondernemers en particulieren die zonder elektriciteit kwamen te zitten.
De conclusie is dan ook dat het Ministerie van Defensie (de Staat der Nederlanden) aansprakelijk kan worden gehouden voor de schade die de gedupeerden door het helikopterongeval hebben geleden. Inmiddels heeft het Ministerie haar excuses aangeboden, maar nog geen aansprakelijkheid erkend. In een maatschappij waarin de overheid aandringt op fatsoenlijke omgang met elkaar (zie het Regeerakkoord), ligt het voor de hand dat diezelfde overheid gedupeerden van een door haar gepleegde onrechtmatige daad niet langdurig in onzekerheid laat over de vergoeding van de geleden schade. Het zou het Ministerie dan ook sieren als zij spoedig haar verantwoordelijkheid neemt en aansprakelijkheid voor deze schade erkent. Dit voorkomt vervelende en langdurige procedures die de ondernemer en particulieren veel tijd en geld kosten.
Eerder vandaag sprak Karel Boersma met Omroep Gelderland over de stroomstoring in het Rivierengebied. U kunt het fragment hier terugluisteren.
Tast u in het duister over uw rechten naar aanleiding van de stroomstoring in de Betuwe, of wordt uw schade niet vergoed en wilt u snel duidelijkheid? Neemt u dan contact met ons op. Bierman Advocaten bundelt de krachten van diverse partijen die gedupeerd zijn en zal, indien nodig, procedures tegen de Staat aanspannen om de rechten van de gedupeerden veilig te stellen.