Wanneer er geen huwelijkse voorwaarden worden opgemaakt, ontstaat er bij het sluiten van een huwelijk een gemeenschap van goederen. Doordat echtgenoten “ja” tegen elkaar hebben gezegd, zijn hun goederen en schulden gezamenlijk. Wanneer één van de echtgenoten voor het huwelijk een aanzienlijk vermogen heeft opgebouwd, baalt deze veelal wanneer het vermogen bij echtscheiding 50-50 gedeeld moet worden.
Eind maart jl. is het wetsvoorstel om de wettelijke gemeenschap van goederen te beperken door de Eerste Kamer aangenomen. Voor huwelijken die zijn gesloten na 1 januari 2018 geldt daardoor dat wat voor het huwelijk is opgebouwd, privé blijft. Ook schenkingen en erfenissen die tijdens het huwelijk zijn ontvangen, worden in het nieuwe systeem niet gezamenlijk. Dit nieuwe systeem zou beter aansluiten bij de maatschappelijke opvattingen omtrent het huwelijk.
Hetgeen door de echtgenoten tijdens het huwelijk wordt opgebouwd, is wel gemeenschappelijk. Partijen blijven dus gezamenlijk profiteren van het tijdens het huwelijk opgebouwde vermogen. Uiteraard blijft alles wat voor het huwelijk gemeenschappelijk was –zoals een gemeenschappelijk aangekochte woning – ook van beide echtgenoten.
Wie van het “standaardsysteem” wil afwijken, kan huwelijkse voorwaarden laten opmaken.
Velen vinden het “fair” dat vermogen pas gezamenlijk wordt als het tijdens het huwelijk is opgebouwd. Ook sluit het nieuwe systeem beter aan bij de landen om ons heen.
Een nadeel van het nieuwe systeem is dat het bij echtscheiding vaak lastig vastgesteld kan worden welk vermogen er bij aanvang van het huwelijk aanwezig was. Daarom is het van belang daar een goede administratie van bij te houden. In de praktijk zal dit echter niet altijd gebeuren, waardoor er bij scheiding alsnog vanuit gegaan wordt dat het aanwezige vermogen gezamenlijk is.
Wanneer één van de echtgenoten voor het huwelijk al een onderneming had, blijft deze –zelfs wanneer de ex-echtgenoot heeft bijgedragen aan de opbouw van deze onderneming– privé. Wel dient er een redelijke vergoeding aan de gemeenschap te worden betaald wanneer de andere echtgenoot kennis, vaardigheden en/of arbeid voor die onderneming heeft aangewend. Op deze manier wordt recht gedaan aan het nieuwe uitgangspunt dat hetgeen de echtgenoten tijdens het huwelijk “verdienen” gezamenlijk is. Wat de hoogte van deze vergoeding dient te zijn, zal in de rechtspraak nader moeten worden bepaald.