Het houdt de gemoederen al weken bezig: het Coronavirus. Het virus grijpt om zich heen en komt steeds dichter bij de organisaties in Nederland. Veel werkgevers vragen zich nu af hoe zij hiermee om moeten gaan. Wat wordt er van hen en de werknemers verlangd?
De wet verplicht werkgevers zich als een ‘goed werkgever’ te gedragen, het zogenoemde ‘goed werkgeverschap’. Dit houdt o.a. in dat een werkgever moet zorgen voor een veilige werkplek. In het geval van het Coronavirus doen werkgevers er goed uit aan om hun werknemers te laten zien dat zij al het mogelijke ondernemen om verspreiding van het virus te voorkomen. Zij zullen dus de gevaren en risico’s in kaart moeten brengen, om tot een concreet plan te komen. Dit plan zal voor iedere organisatie weer anders zijn.
Ondanks de genomen maatregelen, kan het zo zijn dat werknemers besmet raken met het Coronavirus, waardoor zij geïsoleerd zullen moeten worden. Om deze reden heeft Unilever op haar hoofdkantoor in Rotterdam al een proefdraaidag met thuiswerken georganiseerd. KPMG en PWC in Engeland houden de kantoren dicht. Iedereen wordt geacht zoveel mogelijk vanuit thuis te werken met zijn/haar laptop/PC. Op die manier wil men bekijken of de onderneming toch kan blijven draaien.
Als werkgevers door het Coronavirus hun bedrijf tijdelijk niet kunnen uitvoeren, is de regeling “werktijdverkorting” van toepassing. Deze regeling is bedoeld voor organisaties die – vanwege buitengewone omstandigheden – tijdelijk de werktijd van hun werknemers moeten verkorten. Met deze regeling kunnen werkgevers een tijdelijke uitkering op basis van de Werkloosheidswet bij het UWV aanvragen, voor niet gewerkte uren van werknemers. Het moet dan wel gaan om een bijzondere situatie die niet onder een “normale ondernemingsrisico” valt, zoals een brand of overstroming.
Inmiddels heeft de overheid het Coronavirus aangemerkt als een “buitengewone omstandigheid”. Als ondernemingen kunnen aantonen dat zij door het Coronavirus onvoldoende werk hebben, is het mogelijk om werktijdverkorting aan te vragen. Om daarvoor in aanmerking te komen moet er gedurende minimaal twee weken tot maximaal 24 weken minstens 20% minder werk aanwezig zijn binnen de gehele organisatie. De aanvraag moet worden gedaan bij het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. De periode waarover deze vergunning zich uitstrekt, duurt maximaal zes weken. Als de problemen langer duren dan zes weken, kan nog maximaal drie keer verlening van deze vergunning bij het Ministerie van SZW worden aangevraagd. Let op: er kan geen werktijdverkorting worden aangevraagd voor oproepkrachten met een zogenaamd 0-urencontract en voor uitzendkrachten.
Als het Ministerie de vergunning voor werktijdverkorting toekent, zal de werkgever dit door moet geven aan het UWV. Na afloop van de periode waarvoor de vergunning is verleend, kan de werkgever dan bij het UWV een WW-uitkering aanvragen voor de betreffende werknemers. Doorgaans betaalt de werkgever in de meeste gevallen het volledige loon door aan de werknemers. Als dat zo is, zal het UWV de tijdelijke WW-uitkering aan de werkgever betalen.
Een van mijn werknemers komt terug van een zakenreis en moet – uit voorzorg – in quarantaine. Ben ik verplicht het loon door te betalen?
Ja, de werkgever zal het loon van de werknemer door moeten betalen. Dit komt omdat de werknemer tijdens zijn werk aan besmettingsgevaar is blootgesteld.
Een van mijn werknemers komt terug van vakantie en moet – uit voorzorg – in quarantaine. Ben ik verplicht het loon door te betalen?
In beginsel geldt: geen arbeid, geen loon. Op grond van de wet heeft de werknemer wel recht op loon indien hij de arbeid niet heeft verricht door een oorzaak die in redelijkheid voor rekening van de werkgever behoort te komen. Of dit een oorzaak is die voor de rekening van de werkgever behoort te komen, is geen eenduidig antwoord op. Dit zal onder andere afhangen van de specifieke omstandigheden van het geval.
Hoe zit het met de geplande vakanties van mijn werknemers? Kan ik hen verbieden op vakantie te gaan?
Het uitgangspunt is: nee dit kan je niet verbieden. Het staat een werknemer vrij zelf te bepalen hoe hij zijn vrije tijd besteedt. Wel kan je de werknemer erop wijzen dat het reizen naar een risicogebied (zoals Noord-Italië) een bijzonder gevaar oplevert en eventuele gevolgen zoals ziekte of quarantaine voor rekening van de werknemer komen. Let op: dit moet wel vooraf duidelijk gecommuniceerd worden!
Kan ik mijn werknemers verbieden door een gebied te reizen waar het virus speelt?
Nee, je kan je werknemers niet verbieden door een gebied te reizen waar het virus speelt. Het betreft privétijd en als werkgever heb je hier geen zeggenschap over. Maar je kunt als werkgever wel verlangen dat als de werknemer terug wil komen op het werk, hij tenminste een bepaalde periode thuis moet werken.
Mag mijn medewerker weigeren om te werken wanneer iemand van een besmet gebied naar het bedrijf komt?
Zolang deze persoon (de bezoeker) geen klachten heeft, kan dat niet geweigerd worden. Als er wel een risico bestaat dat de bezoeker klachten heeft, zal de werkgever die persoon moeten weren. De werkgever moet immers zorgen voor een veilige werkplek.
Moet ik mijn uitzendkracht doorbetalen wanneer hij/zij besmet is met het Coronavirus?
Nee, in de meeste overeenkomsten met de uitzendbureaus is opgenomen dat de je (als inlener) enkel loon betaalt over de daadwerkelijk gewerkte uren. Tijdens ziekte of quarantaine zal de overeenkomst met het uitzendbureau veelal eindigen. Of het uitzendbureau op haar beurt de uitzendkracht dient uit te betalen, is afhankelijk van de vraag in welke fase de uitzendkracht zich bevindt (veelal fase A, B of C) en of tussen de uitzendkracht en het uitzendbureau een uitzendbeding is overeengekomen. Als inlener sta jij hier buiten.